Door Mariken Althuizen, begeleider & specialist science/scheikunde

“Ik wil niks meer moeten”. Met die mededeling stappen nieuwe leerlingen soms bij LOS binnen, komend vanuit het regulier onderwijs. Doorvragend bedoelen ze dan meestal dat ze op hun eerdere school niet hun eigen pad mochten volgen, niet hun eigen neus achterna mochten. Dat frustreerde hen en bracht niet het beste in hen naar boven. Je eigen neus achterna gaan mag bij LOS wel. Maar ‘niks moeten’…? Er ‘moeten’ bij LOS wel degelijk dingen!

Voordat ik in ga op wat er ‘moet’ bij LOS, wil ik het eerst even over de term ‘vrijheid’ hebben. Tel eens even hoe vaak je het woord ‘vrijheid’ op onze website, behalve in deze blog, tegenkomt? Toe maar, ik wacht wel even.

….

Twee keer. Eén keer in een blog van leerling Sanne en één keer als verwijzing naar het (fantastische!) boek ‘De vrijheid van de Sudbury Valley school’. Slechts twee keer. Je zou het misschien vaker verwacht hebben op een site van een democratische school?

Wij hebben het woord ‘vrijheid’ bewust niet gebruikt. Want iedereen interpreteert ‘vrijheid’ weer anders en wij hechten belang aan zeer duidelijke communicatie. Als je ‘vrijheid’ namelijk zou zien als ‘alles mag’, dan kan dat leiden tot chaos of zelfs anarchie. Bij LOS gaat het juist anders. Niks chaos… afspraken! Niks anarchie… grenzen!

Hoe zit dat dan precies? We kennen bij LOS de basisafspraken. Iedere leerling en iedere begeleider tekent die bij haar of zijn start bij LOS. Verder maken we over alles, samen, in sociocratische kringen, afspraken en stellen we zo vast wat we graag willen bij LOS. Door heel duidelijke grenzen te stellen is voor iedereen helder wat de ruimte is die tot je beschikking staat. Die ruimte mag je vervolgens zelf invullen, passend bij jouw hart en ziel. Ben je het niet eens met een grens of een afspraak? Dan hoef je daar geen ruzie over te maken en je hoeft ‘m niet te overschrijden of te breken. Je mag gewoon een motie indienen in een sociocratische kring. We bespreken dan gezamenlijk je nieuwe voorstel en komen mogelijk zo tot een nieuwe of verbeterde afspraak.

Niet alleen heb je als leerling zo eigenaarschap over je eigen leerpad, je hebt zeggenschap over je eigen leeromgeving!

Wat ‘moet’ er dan zoal bij LOS? Het allerbelangrijkste: je moet je aan de (basis)afspraken houden. Bij LOS geldt: afspraak is afspraak. Doe je dat niet, dan word je uitgenodigd om in de bemiddelingskring te verschijnen. Ook dat is een ‘moetje’, als je daarvoor gevraagd wordt. Verder moet iedereen z’n eigen spullen en rotzooi opruimen en aan het eind van de dag een poetstaak uitvoeren. Heel simpel: we maken het samen vies, dus maken we het samen schoon. De poetskring stelt hiervoor een rooster samen. Oneens met de indeling? Word lid van de poetskring en je mag de volgende keer mee beslissen! En anderhalve maand geleden hebben we in de kring besloten dat elke nieuwe leerling in de eerste 2 maanden bij LOS tenminste 10 keer een (LOS-)kring moet bijwonen. Een verplichting die je helpt om je je (nieuwe) ruimte te leren zien en waarderen. Zo buigen we ‘niks moeten’ om in ‘leren omgaan met ruimte en verantwoordelijkheid’.

Hihi, heb ik zomaar met deze blog het aantal keer het woord ‘vrijheid’ op onze site verviervoudigd.