Studeren en instructie

Door Mariken Althuizen, begeleider & specialist science/scheikunde

Bij alles wat je doet en meemaakt, leer je. Je kunt niet niet leren. Dat is ons uitgangspunt.


Soms kom je iets tegen waar je je heel bewust verder in wil gaan verdiepen. Op zoek naar meesterschap. Dat kan zijn leren lezen of schrijven, hoe je kan werken met een naaimachine, welk recept de lekkerste tomatensoep oplevert, hoe je een staartdeling moet doen of hoe je dat liedje op de piano moet spelen. Enzovoort. Dan ga je uitproberen en oefenen. Je kijkt hoe anderen het doen en vraagt hulp als het niet wil lukken. Als LOS-leerling kan je iedereen om hulp of instructie vragen: een mede-leerling (van dezelfde leeftijd, of ouder, of jonger), een begeleider, een specialist of iemand anders.


Veel mensen vragen zich af of leerlingen bij LOS “vakken doen”. Je weet wel, zoals op een reguliere school; Nederlands, Engels, rekenen, geschiedenis, biologie, … Voor veel mensen is dat de enige vorm van leren die ze herkennen. En ja, dat is ook leren. Maar omdat wij alles leren vinden, noemen we deze vorm van leren bij LOS liever studeren.


Er zijn inderdaad leerlingen bij LOS die daarvoor kiezen. Omdat ze er examen in willen doen, of gewoon omdat ze er zin in hebben. Zij reserveren in hun dagplanning tijd om te studeren. Individueel of samen. Zelfstandig of met hulp van een specialist. Uit boeken en/of met behulp van YouTube, websites, excursies of online colleges. 


Omdat deze leerlingen zelf kiezen waarin ze zich willen verdiepen en precies op een voor hen passend moment kiezen voor studeren, zijn ze gemotiveerd. Vaak gaat het daarom ook sneller en is minder herhaling nodig. Lopen ze vast, dan is er altijd wel een leerling of begeleider in de buurt die kan helpen. Of ze maken een afspraak met de vakspecialist die met hen samen gaat uitzoeken waar het spaak loopt. De vakspecialist is er ook voor directe instructie, om de leerstof te duiden en de grote lijnen zichtbaar te maken, om uit te leggen wat precies tot de examenstof behoort (mocht een leerling daarvoor kiezen) en samen met de leerling een haalbare planning daarvoor te maken. 


Een instructie bij LOS is dus altijd precies op het goede moment en precies op maat, namelijk: in reactie op een vraag van een leerling. Altijd op het moment dat er interesse en/of noodzaak is, en altijd relevant om ergens mee verder te kunnen. 


Als specialist scheikunde krijg ik ook buiten LOS-tijden en in weekenden en vakanties wel eens vragen van leerlingen over de leerstof. Via e-mail of whatsapp. En van andere specialisten hoor ik hetzelfde. Er zijn leerlingen die het prettiger vinden om thuis te studeren. Soms omdat ze vanuit eerder opgedane faalangst niet willen laten zien wat ze nog niet beheersen. Soms omdat ze daar meer rust kunnen vinden (hoewel die reden sinds de opening van onze bovenverdieping als studieruimte minder vaak genoemd wordt). Soms omdat ze de uren die ze bij LOS zijn liever gebruiken voor hun ‘sociale leermomenten’. Mijn dochter zit uit eigen beweging thuis zichzelf toegekend huiswerk te maken. Zelfs wiskunde, terwijl ze bij haar start in het democratisch onderwijs nog uitriep “gelukkig nooit meer te hoeven rekenen”. Zij ontdekt nu dat ze het op deze manier wel leuk vindt. Zij mag haar eigen spelregels hanteren bij het opdoen van kennis en vaardigheden die zij belangrijk acht.


Leren, ontdekken, spelen. Dat geldt dus gewoon ook voor vakken doen en studeren.